Día Internazional de l’Alfabetizazión

Esta entrada también está disponible en: Aragonés Català Español Français English

VIRAL Y NO VEYER PON

Te prexinas no poder tuitar? U meter-te un video de TikTok u Youtube y no comprender o que veyes? Qué orror, no?

Prexina-te-lo: una amiga acaba de colgar un video en o cual apareixe bailando. Pareixe un más de muitos. Baila, bueno, pus ya ye, como fa en toz. Pero resulta que ha meso uns simbolez estraños en o video.

De sopetón, suzede bella cosa que no eba pasau nunca: toz os vuestros amigos empezan a añadir dibuixez pareixius a lo costau d’o video.

Sabes que les pareixe mui divertiu porque añaden caritas redindo-se, pero, con tot y con ixo, sigues sin comprender mui bien qué pasa. Qué les ye fendo tanta grazia? Por qué no dixan de meter linias y linias d’ixos símbolos estraños?

Pasan os días y as linias y linias de dibuixez se suzeden y o video d’a tuya amiga se fa viral. O mundo entero lo ye veyendo y redindo-se d’ixos simbolez que sobreposó en a pantalla en colgar o video.

Sientes que han montau un club y a tu no t’ha convidau dengún y que tot ye pasando sin que tu formes parte d’ixo, pero si ye un video d’a tuya millor amiga! Abrías d’estar en primera linia d’a istoria! Manimenos, a sensazión que tiens ye que yes completamén a la marguin.

T’armas de valor por fin y le preguntas a la tuya amiga qué ye pasando y ella te contesta:

“Ye verdat, tu no sabes leyer”.

T’esplica o que mete y por fin lo comprendes tot: a broma ye brutal, divertidisma. Cambiaba o video por completo y entiendes que s’aiga feito viral, pero t’abría encantau formar parte d’ixo mientres pasaba.

Bella vez has pensau en tot o que te perderías d’o mundo si no sabeses leyer y escribir? Nomás con prexinar-lo, ya me siento totalmén desplazada y a la marguin de tot o que ocurre cada día, tu no?

 width=

Ye zierto que, en o nuestro entorno, o perzentache de personas analfabetas ye chico, pero, anque sigan pocas, quedan agún personas en Aragón que no saben leyer? Sigue leyendo ta descubrir-lo.

Descripzión

Dende 1967, se zelebra o Día Internazional de l’Alfabetizazión en tot o mundo ta recordar a importanzia de l’Alfabetizazión como factor de dignidat y de dreitos umanos. Se pretende que ixa conzienziazión siga una empenta ta adubir abanzes en l’achenda d’alfabetizazión y asinas alcanzar una umanidat más instruyida y sostenible.

Una soziedat más instruyida ye una soziedat más conszién d’os suyos dreitos y, por tanto, más libre.

Tot y con os abanzes lograus, agún queda muito camino por recorrer: amán de 800 millons de personas adultas en o mundo siguen sin tener agún as competenzias basicas en lectoescritura.

Más informazión:

En a pachina web d’Unesco d’o Día Internazional de l’Alfabetizazión.

 class=

Entre atras informazions, documentos y recursos, a pachina contiene os pormenores d’a nueva estratechia d’a Unesco ta l’Alfabetizazión de chovens y adultos (2020-2025).

Os obchetivos y contenius d’ista propuesta pueden estar relazionaus con unatra calendata significativa tamién abordada en iste proyeuto: o Día Internazional d’a Educazión (24 de chinero); en ixa pachina tamién s’alude a lo Día Aragonés d’a Educazión (30 de mayo).

En Aragón

Aquí l’analfabetismo ye mui marguinal, pero sigue esistindo. Entre o sieglo XX, a cheneralizazión d’a educazión primaria afavorió que as nozions basicas de lectura y escritura podesen ir, a bonico, alcanzando a cuasi totas as capas d’a soziedat. Pero ixo no ha estau absoluto: as condizions de desigualdat sozial y economica en diferens ambitos han propiziau que agún i aiga aragoneses y aragonesas que nunca han azediu a l’alfabetizazión. A cuestión migratoria tamién planteya retos urchens. A zaguers de 2021, agún i eba en Aragón unas 9.000 personas adultas que no sabeban leyer ni escribir.

Amás, tamién i hai analfabetismo funzional: chen que sabe leyer y escribir pero que nunca leye ni escribe.

O Zentro Obrero de Formazión (CODEF), dentro d’a Fundazión Adunare ye un Zentro d’Educazión de Personas Adultas, leva muitos años en ista labor d’enseñanza inizial. Atros voluntarios y voluntarias de diferens organizazions no gubernamentals levan a cabo campañas d’alfabetizazión que, sin duda, merexen estar apoyadas por as instituzions publicas.

Un detalle

A teunolochía fazilita ferramientas ta aduyar a l’alfabetizazión. Pero, a la suya vez, ixa mesma teunolochía nos fa mui dependiens y a vezes imposa as suyas reglas: muitos abanzes teunolochicos, sustenius tamién sobre as conoixenzias basicas de lectura y escritura, han prevocau que qui no los tienen (espezialmén poblazión mayor) agún queden más rezagaus.

Una notizia en Aragón TV (24 d’octubre de 2021) inzidiba en as estratechias ta paliar l’analfabetismo, y meteba espezial azento en a breca dichital.

No importa si l’analfabetismo ye dichital u manual, porque mientres queden personas que no puedan comunicar-se con o mundo que les rodeya quedará muito treballo por fer.

Más informazión

Spot d’o Día Internazional de l’Alfabetizazión 2022: “Transformar os espazios d’aprendizache”

Proposas ta o/a profesor/a

Se puede animar a l’alumnau a que indague en as suyas casas, entre os suyos mayors… espezialmén con lolos y lolas, cómo estió a suya educazión, dica qué edat estudioron, si abioron de meter-se a treballar mui luego, si les ese cuacau, en ixe caso, aber seguiu estudiando. Tamién puede estar interesán que les conten, seguntes os casos, qué lecturas recuerdan con más cariño d’a suya infanzia, d’a suya choventut… Espezial atenzión a alumnos y alumnas que puedan vivir situazions familiars de precariedad familiar.

Puede organizar-se una mesa en comuna a partir de redazions, presentazions en Power Point…

Entre as estratechias basicas ta l’aplicazión d’o desembolique d’o currículo d’a comunidat autonoma d’Aragón, se troba o desembolique d’abelidaz comunicativas, a traviés d’o progreso en a esprisión oral y o fomento d’a lectura y a escritura, en totas as materias en os distintos libels d’enseñanza.

A presa de conzenzia arredol d’a importanzia d’ista commemorazión aduya a reforzar ixa estratechia. Como feito sozial y indicativo de realidaz sozials problematicas y de desigualdat global, l’analfabetismo ha d’estar abordau dende os aspeutos de cooperazión y solidaridat plantiaus en o currículo.

Obchetivos que aduya a complir ista proposa

ESO:
  • Asumir responsablemén os suyos debers, conoxer y exerzer os suyos dreitos en o respeto a os demás, prauticar a toleranzia, a cooperazión y a solidaridat entre as personas y grupos, exerzitar-se en o dialogo, afianzando os dreitos umanos y a igualdat de trato y d’oportunidaz entre mullers y ombres, como valors comunas d’una soziedat plural, y parar-se ta l’exerzizio d’a ziudadanía democratica.
  • Desarrollar destrezas basicas en a utilizazión d’as fuens d’informazión ta, con sentiu critico, alquirir nuevas conoixenzias.
Bachillerato:
  • Exerzer a ziudadanía democratica, dende una perspeutiva global, y alquirir una conzenzia zivica responsable, inspirada por as valors d’a Constituzión española, asinas como por os dreitos umanos, que fomente a corresponsabilidat en a construzión d’una soziedat chusta y equitativa.
  • Consolidar una madurez personal y sozial que les permita actuar de forma responsable y autonoma y desarrollar o suyo esprito critico. Preveyer y resolver pazificamén os conflictos personals, familiars y sozials.
  • Fomentar a igualdat efeutiva de dreitos y oportunidaz entre ombres y mullers, analisar y avaluar criticamén as desigualdaz y discriminazions existens, y en particular a violenzia contra la muller y empentar a igualdat real y a no discriminazión d’as personas por cualsequier condizión u zircunstanzia personal u sozial, con atenzión espezial a las personas con discapazidat.

Materias con as cualas puede vincular-se

  • Luenga Castellana y Literatura (ESO, 1er y 2º ziclos)
  • Educazión ta la ziudadanía y os dreitos umanos (ESO, 2º ziclo)
  • Bachillerato: A asignar en funzión de modalidat

Desembolique de competenzias

  • Competenzia en comunicazión lingüistica.
  • Competenzias sozials y zivicas.
  • Conzenzia y esprisions culturals.